Lượng nước các hồ thủy điện giảm mạnh

Khó khăn nhất có lẽ là Nhà máy Thủy điện Ba Hạ. Ông Đặng Văn Tuần, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thủy điện sông Ba Hạ rất lo lắng vì lượng nước về hồ ngày càng giảm. Hiện nay, lưu lượng nước về hồ bình quân chỉ 23-25m³/giây khiến mực nước hồ cũng chỉ quanh mức 101,5m, thấp hơn mực nước dâng bình thường 3,5 m và chỉ cách mực chết 0,5 m, ảnh hưởng không nhỏ đến sản lượng điện phát của nhà máy trong mùa khô năm nay. Trong khi đó, do nhiệm vụ cung cấp nguồn nước tưới phục vụ sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp cho hệ thống thủy nông Đồng Cam với diện tích 19.800ha và cánh đồng lúa thuộc huyện Sơn Hòa với diện tích 350ha nên địa phương vẫn yêu cầu các tổ máy của Thủy điện Ba Hạ phải vận hành 6-10h/ngày. Cứ theo mức vận hành này thì mỗi ngày mực nước hồ sẽ giảm 3 cm.  Ông Tuần rất lo lắng vì nếu trời tiếp tục không mưa thì chỉ khoảng 20/3 là hồ Thủy điện Ba Hạ sẽ về mực nước chết, Nhà máy sẽ phải ngừng hoạt động. Vì vậy, hiện Công ty Thủy điện Ba Hạ đang làm việc với địa phương đề nghị giảm số giờ vận hành xuống 4-8h/ngày, vừa để dự phòng cho hệ thống điện lưới quốc gia, vừa để đảm bảo Nhà máy vận hành cầm chừng cho đến mùa mưa.

Ông Phạm Văn Cúc, Giám đốc Công ty Thủy điện Đồng Nai (đơn vị quản lý 2 nhà máy thủy điện Đồng Nai 3 và 4) với tổng công suất 520MW bày tỏ, từ cuối tháng 1/2013, mực nước hồ Đồng Nai 3 đã giảm 5m so với mực nước dâng bình thường là 590m với lưu lượng nước về hồ chỉ từ 18-19m³/giây. Còn hồ Đồng Nai 4 điều tiết theo ngày nên phụ thuộc vào chạy máy phát điện của Đồng Nai 3. Trong khi đó, năm nay, thủy điện Đồng Nai 2 sẽ tích nước từ quý 1 nên mùa khô này cả hai nhà máy thủy điện Đồng Nai 3 và 4 sẽ bị thiếu hụt 200 triệu kWh. Từ nay đến tháng 6, nếu lặp lại tình trạng không có lũ tiểu mãn như năm 2012, các hồ thủy điện ở miền Trung và Tây Nguyên sẽ phải đối mặt với khả năng thiếu nước trầm trọng, các nhà máy sẽ rất khó hoàn thành kế hoạch phát điện.

Mặc dù thuộc diện tương đối khả quan so với các số hồ khác ở khu vực miền Trung Tây Nguyên nhưng lưu lượng nước về hồ Thủy điện Yaly hiện nay đang giảm rất thấp so với nhiều năm. Ông Tạ Văn Luận – Tổng giám đốc Công ty Thủy điện Yaly  cho biết, mức nước hiện nay của các hồ Thủy điện trên dòng Sêsan xuống thấp nghiêm trọng. Lưu lượng nước về các hồ chỉ đạt khoảng 50-60 m3/s, bằng 2/3 lưu lượng các năm cùng thời điểm. Hầu hết các hồ đã sử dụng 1/3 dung tích hữu ích, chỉ còn 2/3. Cụ thể, dung tích hữu ích ở hồ Pleikrong chỉ còn 61,5m, giảm 8,5 m so với mực nước dâng bình thường nhiều năm. Mức nước hiện tại hồ Yaly là 507,5m, thấp hơn so với mức nước dâng bình thường là 7,5 m, cách mực nước chết là 17,5 m. Riêng Sesan3 vận hành theo lượng nước xả của các hồ trên.

Hiện  các tổ máy của Yaly, Sesan 3, Pleikrong luôn phải sẵn sàng khai thác vào giờ  cao điểm, có ngày chạy 18 triệukWh/25 triệu kWh công suất đặt. Sản lượng điện tháng 1 và tháng 2 đạt 10% kế hoạch năm. Theo ông Luận, đến nay chưa có tín hiệu khả quan nào hứa hẹn tình hình thủy văn sẽ được cải thiện, điều đó đồng nghĩa với việc thủy điện sẽ tiếp tục khó khăn.

Tăng nguồn nhiệt điện để đảm bảo điện mùa khô

Để đảm bảo mục tiêu chống hạn ở khu vực miền Trung- Tây Nguyên, EVN đã đề xuất với Cục Điều tiết điện lực tách các nhà máy có lưu lượng nước về thấp và mực nước thấp ra khỏi thị trường phát điện cạnh tranh để điều hành tập trung từ Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) nhằm tích nước tối đa chuẩn bị cho cấp nước vùng hạ du mùa khô năm 2013.

Theo kế hoạch, năm nay, sản lượng điện  được huy động từ thủy điện sẽ gần 54 tỷ kWh; trong đó, mùa khô (từ tháng 1 - tháng 6) là 20 tỷ kWh. Tuy nhiên, do tình hình thiếu nước nghiêm trọng  nên sản lượng điện thiếu hụt vào mùa khô này sẽ là 1,43 tỷ kWh (tính cả các hồ bậc thang là 2,42 tỷ kWh). Vì vậy, EVN sẽ phải huy động gần 1,6 tỷ kWh chạy dầu FO và DO; trong đó, mùa khô là trên 1,1 tỷ kWh. Đồng thời, tập trung sửa chữa các tổ máy nhiệt điện than, tua bin khí; tích nước tối đa các hồ TĐ. Đồng thời đưa nhà máy Uông Bí mở rộng 2 (công suất 300MW), TĐ Bản Chát (220MW), tổ máy 1 (300MW) nhiệt điện Quảng Ninh 2 vào vận hành nhằm tăng nguồn phát điện mùa khô. EVN cũng phối hợp với các Tập đoàn: Công nghiệp Than-khoáng sản Việt Nam, Dầu khí, Tổng Công ty Khí Việt Nam và các đơn vị phát điện khác nhằm đảm bảo nguồn phát  cho hệ thống điện.